Trong kỷ nguyên số, uy tín thương hiệu không chỉ bị đe dọa bởi tin giả (fake news) hay chiến dịch disinformation, mà còn bởi một hình thức tinh vi hơn: rage farming. Đây là kỹ thuật thao túng cảm xúc công chúng để tạo ra làn sóng phẫn nộ, làm tổn hại đến hình ảnh và niềm tin vào tổ chức.
Bài viết này tổng hợp những chia sẻ từ Philippe Borremans – chuyên gia truyền thông khủng hoảng, tác giả cuốn Understanding and Combating Rage Farming, nhằm giúp doanh nghiệp hiểu và phòng ngừa rủi ro từ hiện tượng này.
Rage Farming Là Gì?
Rage farming không đơn giản là sự tức giận ngẫu nhiên từ cộng đồng. Đây là một chiến dịch có chủ đích, được thiết kế để:
- Thao túng cảm xúc, thổi bùng phẫn nộ.
- Bóp méo câu chuyện gốc, loại bỏ ngữ cảnh quan trọng.
- Khai thác thuật toán mạng xã hội để lan truyền nhanh chóng.
- Mang lại lợi ích cho kẻ xấu và cả nền tảng khi lượng tương tác tăng mạnh.
Như Borremans khẳng định: “Đây là sự thao túng có chủ ý, tinh vi và thường gắn với mục đích chính trị, thương mại hoặc văn hóa. Không dựa trên sự thật sai, mà dựa trên câu chuyện sai.”
Cách Một Chiến Dịch Rage Farming Vận Hành
Thông thường, quá trình này gồm 5 bước:
- Trigger Event – Một sự kiện gốc (ví dụ: chiến dịch marketing, thay đổi chính sách).
- Narrative Distortion – Câu chuyện bị bóp méo.
- Amplification – Bot, tài khoản giả khuếch đại thông điệp.
- Emotional Engagement – Người dùng thật tham gia vì bị kích động cảm xúc.
- Crisis Eruption – Khủng hoảng uy tín bùng nổ.
Ví dụ thực tế:
- United Airlines: Chiến dịch đa dạng bị xuyên tạc thành việc hi sinh an toàn.
- Bud Light: Hợp tác với một influencer bị gắn nhãn là “đe dọa giá trị truyền thống”.
Dấu Hiệu Cảnh Báo Sớm
Các tổ chức có thể nhận diện rage farming qua:
- Mẫu hành vi chia sẻ giống hệt từ nhiều tài khoản.
- Lượng tương tác đột biến bất thường, chủ yếu cảm tính.
- Nội dung bị loại bỏ ngữ cảnh, thiếu sự cân bằng.
- Tốc độ lan truyền nhanh không tự nhiên.
Ngay cả doanh nghiệp vừa và nhỏ, hoặc lãnh đạo cá nhân, cũng có thể trở thành mục tiêu.
Giải Pháp Phòng Vệ: “Truth Bank”
Một chiến lược hiệu quả là xây dựng Truth Bank – kho dữ liệu đáng tin cậy, bao gồm:
- Thông tin rõ ràng về chính sách, hoạt động, lập trường.
- Dữ liệu chính xác, có nguồn gốc minh bạch.
- Định dạng dễ tra cứu và sử dụng nhanh khi khủng hoảng xảy ra.
Song song, doanh nghiệp cần tập trung bảo vệ nhóm đối tượng trọng yếu (nhân viên, khách hàng, đối tác), thay vì chạy theo mọi phản ứng trên mạng xã hội.
Ứng Phó Khi Khủng Hoảng Xảy Ra
Một quy trình phản ứng chiến lược gồm 4 bước:
- Xác minh: Xác định nguồn gốc và phạm vi tấn công.
- Chuẩn bị: Dựa vào Truth Bank để soạn phản hồi chính xác.
- Kích hoạt: Phát đi thông điệp trên kênh chính thức, nhắm đúng đối tượng.
- Theo dõi & điều chỉnh: Liên tục giám sát, vì rage farming thường kéo dài hơn khủng hoảng thông thường.
Điều quan trọng: không phản ứng bằng cảm xúc, vì điều đó chỉ tiếp tay cho thuật toán và kẻ xấu.
Góc Nhìn Văn Hóa và Xã Hội
Rage farming khai thác sự phân cực xã hội, mâu thuẫn văn hóa và nỗi sợ bản sắc. Người tham gia thường không nhận ra rằng mình đang trở thành công cụ trong chiến dịch.
Doanh nghiệp không cần thắng trong mọi cuộc tranh luận, mà chỉ cần kiềm chế cơn giận, duy trì sự rõ ràng, và giữ vững niềm tin từ nhóm đối tượng quan trọng.
Xây Dựng Năng Lực Phục Hồi Dài Hạn
- Củng cố quan hệ với báo chí, cộng đồng, đối tác.
- Đào tạo đội ngũ truyền thông về cách nhận diện rage farming.
- Tổ chức diễn tập kịch bản khủng hoảng định kỳ.
- Tinh gọn quy trình ra quyết định để phản ứng nhanh hơn.
- Hợp tác trong ngành để chia sẻ kiến thức và tăng cường chuẩn bị.
Kết Luận
Rage farming đang trở thành một trong những rủi ro lớn nhất với uy tín thương hiệu trong kỷ nguyên số. Việc hiểu cơ chế, nhận diện sớm và chuẩn bị chiến lược ứng phó sẽ giúp doanh nghiệp:
- Bảo vệ thương hiệu khỏi khủng hoảng bị thao túng.
- Giữ vững lòng tin từ khách hàng và đối tác.
- Duy trì tính bền vững trong môi trường truyền thông biến động.
Hãy bắt đầu xây dựng “Truth Bank” và quy trình phản ứng ngay từ hôm nay – để thương hiệu của bạn không bị cuốn vào vòng xoáy rage farming.
Thông tin về hãng cung cấp giải pháp
Unitas là nhà phân phối ủy quyền tại Việt Nam của các hãng công nghệ lớn của thế giới: Commvault, ExaGrid, VergeIO, Nexsan, DDN, Tintri, MinIO, LogicMonitor, Netgain, Kela, UltraRed, Quokka, Safous, Hackuity, Cyabra, Cymetrics, ThreatDown, F-Secure, OutSystems, Micas Networks …
