Các ứng dụng di động đã trở thành một công cụ không thể thiếu trong việc nâng cao năng suất doanh nghiệp và kết nối với khách hàng. Trên toàn cầu, có khoảng 4 tỷ thiết bị di động chạy iOS và Android đang được sử dụng, mỗi thiết bị trung bình cài đặt khoảng 80 ứng dụng, và mỗi ứng dụng được cập nhật khoảng 12 lần mỗi năm. Điều này tạo ra hàng nghìn tỷ điểm cuối ứng dụng, thường xuyên xử lý dữ liệu nhạy cảm, kết nối với dịch vụ đám mây và truy cập vào các hệ thống trọng yếu của doanh nghiệp. Trong khi đó, trên thế giới chỉ có khoảng 1 tỷ máy tính để bàn đang hoạt động, khiến ứng dụng di động trở thành bề mặt tấn công mới và lớn nhất trong bối cảnh số hóa hiện nay.

Tuy nhiên, bảo mật ứng dụng di động chưa bao giờ vừa quan trọng lại vừa thách thức như hiện nay. Từng được xem là động lực cho đổi mới, hệ sinh thái ứng dụng di động giờ đây đã nhanh chóng trở thành một môi trường phức tạp, nơi mà các tác nhân đe dọa liên tục tìm kiếm lỗ hổng, khai thác điểm yếu trong mã nguồn và nhắm vào các công cụ mà doanh nghiệp phụ thuộc để vận hành thành công. Số lượng khổng lồ các điểm cuối di động và tần suất cập nhật liên tục càng nhấn mạnh quy mô to lớn mà tại đó dữ liệu bị thu thập, truyền tải – và có nguy cơ bị lộ – mỗi ngày.

Thách thức bảo mật ứng dụng di động

Đối với các nhóm bảo mật doanh nghiệp và các Giám đốc An ninh thông tin (CISO), đây là một thách thức lớn: làm sao để bảo vệ một hệ sinh thái ứng dụng di động rộng khắp, luôn thay đổi, trong khi vẫn phải hỗ trợ tổ chức đổi mới và phát triển. Mức độ rủi ro rất cao – không chỉ nằm ở khả năng rò rỉ dữ liệu và thiệt hại tài chính, mà còn là mất niềm tin từ khách hàng khi thông tin nhạy cảm bị lộ.

Các rủi ro bảo mật ứng dụng di động bao gồm:

Bề mặt tấn công ngày càng mở rộng: Mỗi ứng dụng – dù được phát triển nội bộ hay đến từ bên thứ ba – đều tạo ra các điểm cuối mới mà hacker có thể khai thác. Nếu không kiểm soát được bề mặt tấn công này, doanh nghiệp sẽ dễ dàng trở thành mục tiêu với nhiều điểm xâm nhập khác nhau vào mạng nội bộ.

Tác động tài chính và gián đoạn vận hành: Các sự cố bảo mật ứng dụng di động có thể gây ra thiệt hại tài chính trực tiếp thông qua hành vi gian lận hoặc trộm cắp, cũng như các chi phí gián tiếp như phí pháp lý, xử lý sự cố và đền bù cho khách hàng.

Niềm tin của khách hàng và tính liên tục trong kinh doanh: Một sự cố liên quan đến bảo mật ứng dụng di động có thể ảnh hưởng tiêu cực đến trải nghiệm và niềm tin của khách hàng, dẫn đến việc mất khách và suy giảm lòng trung thành với thương hiệu.

Rủi ro đánh cắp tài sản trí tuệ: Các thuật toán độc quyền, logic kinh doanh và thông tin sản phẩm nhạy cảm được nhúng trong ứng dụng có thể bị giải mã (reverse-engineer) hoặc đánh cắp bởi đối thủ hoặc tác nhân độc hại. Việc bảo vệ tài sản trí tuệ thông qua lập trình an toàn, làm rối mã (code obfuscation) và mã hóa là điều bắt buộc để ngăn chặn truy cập trái phép và duy trì lợi thế cạnh tranh.

10 Lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng nhất trong ứng dụng di động (Theo OWASP Mobile Top 10)

OWASP đã xác định 10 lỗ hổng bảo mật nghiêm trọng nhất ảnh hưởng đến các ứng dụng di động. Dưới đây là các điểm yếu phổ biến và nguy hiểm mà doanh nghiệp cần đặc biệt chú ý:

1. Sử dụng thông tin xác thực không đúng cách (Improper Credential Usage)

Việc xử lý thông tin xác thực không an toàn (như hardcode, lưu trữ không mã hóa) có thể dẫn đến truy cập trái phép và rò rỉ dữ liệu. Hacker có thể sử dụng công cụ tự động để dò tìm và khai thác các thông tin xác thực yếu kém này, từ đó chiếm quyền điều khiển thiết bị hoặc truy cập tài sản nhạy cảm.

2. Bảo mật chuỗi cung ứng không đầy đủ (Inadequate Supply Chain Security)

Việc sử dụng thư viện và thành phần bên thứ ba trong phát triển ứng dụng có thể tạo ra lỗ hổng nghiêm trọng nếu không kiểm tra bảo mật kỹ càng. Đây là lỗ hổng khó phát hiện nhất trong số các rủi ro OWASP Mobile Top 10.

3. Xác thực và phân quyền không an toàn (Insecure Authentication/Authorization)

Các cơ chế xác thực/phân quyền yếu hoặc sai cấu hình có thể bị hacker khai thác để bỏ qua kiểm soát truy cập, đăng nhập như người dùng hợp pháp và truy cập hệ thống backend hoặc endpoint nhạy cảm.

4. Thiếu kiểm soát dữ liệu đầu vào/đầu ra (Insufficient Input/Output Validation)

Nếu không xác thực và lọc dữ liệu từ người dùng hoặc từ mạng, ứng dụng có thể dễ dàng bị tấn công thông qua SQL injection, command injection hoặc XSS (cross-site scripting).

5. Truyền tải dữ liệu không an toàn (Insecure Communication)

Ứng dụng di động thường giao tiếp với nhiều máy chủ từ xa. Nếu kênh truyền không được mã hóa hoặc bảo vệ đúng cách, dữ liệu có thể bị nghe lén, chặn bắt hoặc giả mạo trong quá trình truyền.

6. Kiểm soát quyền riêng tư yếu kém (Inadequate Privacy Controls)

Không triển khai biện pháp bảo vệ dữ liệu cá nhân (PII) có thể dẫn đến rò rỉ thông tin người dùng, làm tăng nguy cơ bị trộm danh tính, gian lận tài chính và các rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp (như bị phạt, bị kiện, mất uy tín).

7. Bảo vệ mã nhị phân không đầy đủ (Insufficient Binary Protections)

File nhị phân của ứng dụng có thể chứa khóa API, thuật toán mã hóa, logic kinh doanh quan trọng. Nếu không được bảo vệ kỹ (ví dụ: không làm rối mã hoặc ký mã), hacker có thể giải mã, chỉnh sửa mã, chèn mã độc và tái phát hành trên các kho ứng dụng.

8. Cấu hình bảo mật sai (Security Misconfiguration)

Các cấu hình không chính xác về quyền truy cập, bộ lọc, cài đặt bảo mật có thể làm ứng dụng dễ bị tấn công từ nhiều hướng khác nhau. Đây là lỗ hổng phổ biến nhưng dễ bị bỏ sót trong quá trình phát triển và triển khai.

9. Lưu trữ dữ liệu không an toàn (Insecure Data Storage)

Thiết bị di động và ứng dụng thường lưu trữ dữ liệu nhạy cảm như thông tin đăng nhập, token xác thực, dữ liệu khách hàng. Nếu không mã hóa tốt, kẻ tấn công có thể dễ dàng truy cập vào dữ liệu này – dù từ xa hay trực tiếp qua thiết bị.

10. Mã hóa không đủ mạnh (Insufficient Cryptography)

Mã hóa là tuyến phòng thủ cuối cùng nhưng rất quan trọng. Tuy nhiên, nếu sử dụng thuật toán yếu hoặc cấu hình sai, hacker có thể tấn công bằng brute force, side-channel hay các kỹ thuật giải mã để truy cập, thay đổi hoặc đánh cắp dữ liệu.

Những trụ cột cho chiến lược bảo mật ứng dụng di động hiệu quả

Để bảo mật ứng dụng di động hiệu quả, các lãnh đạo doanh nghiệp cần tiên phong trong việc ưu tiên và đầu tư vào các biện pháp an ninh, nhất là khi bề mặt tấn công di động đang mở rộng về cả quy mô lẫn độ phức tạp. Thay vì chỉ phản ứng trước các mối đe dọa và xử lý hậu quả của rò rỉ dữ liệu, tổ chức nên chuyển sang chiến lược bảo mật phòng ngừa nhằm giảm thiểu rủi ro ngay từ đầu. Chúng ta không cần phải chấp nhận các ứng dụng rủi ro như điều bình thường — thay vào đó, với cách tiếp cận chủ động, có thể tạo ra một môi trường di động an toàn hơn cho tất cả.

Xây dựng văn hoá security-first trong phát triển ứng dụng di động

Việc xây dựng văn hóa bảo mật trong tổ chức đòi hỏi tích hợp yếu tố an ninh vào mọi khía cạnh của quy trình phát triển và triển khai ứng dụng di động.

• Thúc đẩy tư duy bảo mật đầu tiên: Bảo mật cần được ưu tiên trong toàn bộ tổ chức, từ kỹ thuật đến vận hành và kinh doanh. Cần có các chương trình đào tạo thường xuyên và thống nhất giữa các bộ phận. Hướng dẫn người dùng cuối sử dụng ứng dụng di động một cách có trách nhiệm cũng giúp cải thiện bảo mật.

• Hợp tác giữa đội ngũ phát triển và đội ngũ bảo mật: Việc cộng tác giữa nhóm phát triển và chuyên gia an ninh mạng là yếu tố then chốt. Quá trình này nên bao gồm các bước đánh giá, kiểm tra và phản hồi bảo mật ngay trong chu trình phát triển phần mềm (SDLC).

• Kiểm thử và giám sát thường xuyên: Việc kiểm thử, đánh giá và giám sát ứng dụng định kỳ (thường gọi là app vetting) sẽ giúp phát hiện sớm các lỗ hổng và mối đe dọa tiềm ẩn.

Bảo mật ứng dụng di động theo hướng bền vững

Để xử lý hiệu quả rủi ro từ ứng dụng di động, doanh nghiệp cần có chiến lược tổng thể bao gồm các thực hành trong phát triển, bảo mật khi triển khai và nhận thức từ người dùng cuối. Dù việc loại bỏ hoàn toàn lỗ hổng là rất khó, nhưng doanh nghiệp có thể chủ động tăng cường an ninh qua những biện pháp sau:

Thực hành phát triển ứng dụng an toàn

• Tích hợp bảo mật xuyên suốt chu kỳ phát triển: Kiểm tra bảo mật nên được thực hiện từ đầu đến cuối, bao gồm quét mã tĩnh, kiểm thử động, lập trình an toàn và rà soát mã định kỳ.

• Kiểm thử và vá lỗi thường xuyên: Thường xuyên đánh giá bảo mật (bao gồm SAST, DAST, kiểm thử xâm nhập) và vá các lỗ hổng kịp thời để duy trì độ an toàn của ứng dụng.

• Phân biệt ba phương pháp kiểm thử ứng dụng:

  • SAST (Static Application Security Testing): Phân tích mã nguồn hoặc mã nhị phân trước khi biên dịch để phát hiện lỗi bảo mật sớm.

  • DAST (Dynamic Application Security Testing): Kiểm tra ứng dụng trong thời gian thực để mô phỏng và phát hiện các lỗ hổng hoạt động.

  • IAST (Interactive Application Security Testing): Cài đặt agent vào ứng dụng để phân tích mã và hành vi trong lúc kiểm thử, giúp kiểm tra sâu vào những thành phần cụ thể.

• Đánh giá thư viện và SDK bên thứ ba: Với việc sử dụng phổ biến các thành phần bên ngoài, cần đánh giá kỹ lưỡng các thư viện, theo dõi rủi ro, và duy trì danh sách SDK được phê duyệt.

👉 Q-mast cung cấp phân tích tĩnh, động và hành vi để phát hiện rủi ro trong mã nguồn, thư viện và phụ thuộc. Kết hợp với mô phỏng hành trình người dùng thực tế và đảm bảo tuân thủ OWASP, GDPR, NIAP, Q-mast tích hợp dễ dàng vào quy trình CI/CD và đưa ra báo cáo chi tiết kèm hướng dẫn khắc phục.

Bảo vệ ứng dụng trong đội thiết bị di động của doanh nghiệp

• Đánh giá rủi ro bảo mật và tuân thủ của ứng dụng iOS/Android: Doanh nghiệp cần xác định hành vi nguy hiểm như thu thập dữ liệu không cần thiết hoặc ứng dụng có khả năng thông đồng, có thể đe doạ dữ liệu nhạy cảm.

• Thực thi chính sách bảo mật ứng dụng qua MDM hoặc UEM: Công cụ quản lý thiết bị di động (MDM) giúp quản lý thiết bị đầu cuối nhưng thường thiếu khả năng đánh giá rủi ro từ ứng dụng. Cần tích hợp app vetting vào MDM/UEM để có cái nhìn sâu sắc và hành động phù hợp.

• Rà soát các phiên bản ứng dụng mới: Mỗi lần phát hành ứng dụng mới đều cần được đánh giá lại về bảo mật và tuân thủ.

👉 Q-scout cho phép đội ngũ an ninh đánh giá ứng dụng di động dựa trên dữ liệu cụ thể, hỗ trợ quyết định phê duyệt hoặc chặn ứng dụng, đảm bảo tuân thủ và bảo vệ tài sản tổ chức khỏi mối đe dọa di động. Q-scout hỗ trợ đánh giá phiên bản tự động và dễ dàng mở rộng trong các môi trường BYOD hoặc COPE.

Bằng cách tích hợp bảo mật vào tư duy, quy trình và công cụ của tổ chức, doanh nghiệp không chỉ bảo vệ được dữ liệu nhạy cảm mà còn nâng cao lòng tin người dùng và duy trì hoạt động ổn định trong thế giới ngày càng phụ thuộc vào thiết bị di động.

Quokka giúp bảo vệ ứng dụng di động của bạn

Bằng cách hợp tác với Quokka, các tổ chức có thể đảm bảo rằng hệ sinh thái ứng dụng di động của mình được bảo vệ trước các mối đe dọa và lỗ hổng bảo mật mới nổi. Chúng tôi làm việc chặt chẽ với khách hàng để hiểu rõ nhu cầu cụ thể và tùy chỉnh giải pháp phù hợp với yêu cầu bảo mật riêng biệt của từng tổ chức. Với công nghệ tiên tiến và đội ngũ giàu kinh nghiệm, Quokka cam kết mang đến mức độ bảo vệ cao nhất cho ứng dụng di động của bạn.

Thông tin hãng cung cấp giải pháp

Unitas là nhà phân phối ủy quyền tại Việt Nam của các hãng công nghệ lớn của thế giới: Commvault, ExaGrid, VergeIO, Nexsan, DDN, Tintri, MinIO, LogicMonitor, Netgain, Kela, UltraRed, Sling, Quokka, Safous, Hackuity, Cyabra, Cymetrics, ThreatDown, F-Secure, OutSystems, Micas Networks….